Łańcuch egzekucyjny. Złotoryja (niem. Goldberg), pow. złotoryjski

• Złotoryja (niem. Goldberg), pow. złotoryjski, woj. dolnośląskie, Polska
• wewnątrz szubienicy, na pograniczu eksplorowanej warstwy próchnicy a warstwą calcową
• datacja: XVIII w.?
• opis: Łańcuch żelazny odkryty w trakcie badań archeologicznych prowadzonych w 2016 r. na terenie miejsca straceń w Złotoryi. Znaleziony wewnątrz szubienicy w warstwie przycalcowej. Prawdopodobnie trafił do tego miejsca niedługo po wybudowaniu murowanej szubienicy. Łańcuch zbudowany z dziewięciu masywnych ogniw zakutych na końcach. Ogniwa są proste i płaskie. W większości kwadratowe w przekroju. Ich długość waha się od 6,5 do 8,5 cm. Szerokość natomiast od 3,5 do 4,3 cm. Przekroje mierzą średnio 0,95 x 1,05 cm. Wyróżnia się skrajne ogniwo wykonane w kształcie lekko gruszkowatym. Jego szerokość to 6,3 cm. Łączna długość łańcucha wynosi 49 cm. Jedno z ogniw zostało poważnie skorodowane i rozpadło się na dwie części podczas prac konserwatorskich. Po połączeniu części okazało się, że ogniwo w momencie, gdy dostało się do ziemi było przerwane. Łańcuch odnaleziono wraz ze skoblem, które w momencie odnalezienia połączone były korozją i nie przechodził przez żadne z ogniw. Prawdopodobnie skobel był przymocowany do skrajnego z ogniw i po nałożeniu na szyję skazańca (na co spokojnie pozwalała długość łańcucha) ogniwo o kształcie gruszkowatym przykładano do belki i przez nie przebijano skobel z drugim skrajnym ogniwem do belki. Przerwane ogniwo wskazuje, że łańcuch był długo eksponowany na belce. Ze względu na to, że łańcuch został odnaleziony w samym środku wnętrza szubienicy przypuszcza się, że mógł zostać porzucony z fragmentem belki podczas któregoś z remontów lub po prostu został porzucony przez kata jako bezużyteczny. Analogią do tego zabytku jest łańcuch egzekucyjny odkryty w Lubaniu (niem. Lauban), pow. lubański, woj. dolnośląskie.
• obiekty towarzyszące: szubienica w Złotoryi.
• surowiec: Metal, żelazo.
• stan: dobry.
• funkcja zabytku: Narzędzie do wykonania kary śmierci.
• wymiary: długość całkowita 49 cm.

Najważniejsza literatura:

• P. Duma, H. Rutka, D. Wojtucki, Wyniki badań archeologicznych prowadzonych na dawnym miejscu straceń w Złotoryi, Pomniki Dawnego Prawa, 2018, zeszyt 41, s. 4-35.