Posty

Znak graniczny. Racławice Śląskie (niem. Deutsch Rasselwitz), pow. prudnicki

Obraz
usytuowany przy miedzy wyznaczającej zachodnią granicę wsi, przy zbiegu z granicą polska-czeską, ok. 165 m na południowy wschód od kładki nad torami kolejowymi i ok. 50 m na zachód od kolumny zwanej „Szwedzkim słupem” stojącej na granicy polsko-czeskiej. granit; 69 x 20 x 20 cm XVIII-XIX w.? słupek o przekroju regularnego czworoboku z wyrytym na górnej, płasko ściętej części, wizerunkiem krzyża greckiego o rozszerzających się ramionach. 

Znak graniczny. Mściwojów – Targoszyn (niem. Profen – Bersdorf), pow. jaworski

Obraz
usytuowany w rowie przy drodze prowadzącej z Mściwojowa do Targoszyna, ok 950 m od skrzyżowania z drogą prowadzącą do Luboradza w Mściwojowie, ułamany. Dolna część znajduje się w ziemi na grzbiecie rowu przy przepuście. granit; 33 x 23 x 11 cm (luźno leżąca część ułamana) XVIII w.? słupek o przekroju prostokątnym z wyrytym na górnej, płasko ściętej części, wizerunkiem krzyża maltańskiego. Prawdopodobnie związany jest z odnowieniem granic i starych znaków granicznych (alten Gräntzen), jakie przeprowadzono 2 i 3 czerwca 1749 r. między dobrami Ottona Wentzela von Nostitz i Hansa Georga von Bothmer między miejscowościami Mściwojów, Targoszyn i Niedaszów. Ustawiono wówczas w tym rejonie kilkadziesiąt kamieni granicznych.

Krzyż Kamienny. Gościęcice (niem. Mehltheuer), pow. strzeliński

Obraz
ustawiony ok. 15 m. na południe od drogi prowadzącej przez las (czerwony szlak turystyczny prowadzący na wzgórze Gromnik) na granicy gmin Strzelin i Przeworno, ok. 4,7 km na południe od wsi. granit; 122 x 57 x 16 cm datacja: XIV-XVI w. krzyż łaciński z odłamanym ramionami i częścią głowicy. Posiada ryt krzyża o rozszerzającej się, rozdwojonej podstawie (86 x 47 cm). Forma pozostałych ramion rytu krzyża nieznana z powodu uszkodzenia obiektu. w starszej literaturze zwany „krzyżem cygańskim” („Zigeunerkreuz”). Opisywany jest również jako ulokowany w Gębczycach (niem. Geppersdorf), wsi położonej ok. 3 km na północy zachód od miejsca posadowienie krzyża. Najważniejsza literatura: M. Hellmich, Steinerne Zeugen mittelalterlichen Rechtes in Schlesien. Steinkreuze, Bildstöcke, Staupsäulen, Galgen, Gerichtstische, Liegnitz 1923, s. 20, 29. D. Wojtucki, S. Zobniów, Kamienne krzyże na Śląsku, Górnych Łużycach i ziemi kłodzkiej, Wrocław 2017, s. 355.

Znak graniczny. Szczytna (niem. Rückers), pow. kłodzki

Obraz
usytuowany na skraju lasu, ok 25 m na północ od drogi E 67 prowadzącej od wschodu w kierunku Szczytnej, ok. 470 m od skrzyżowania z ul. Kościelną piaskowiec; 56 x 26 x 29 cm datacja: 1574 r. słupek o przekroju nieregularnego czworoboku zwężającego się ku górze. Na ścianie skierowanej ku drodze ryt: 1574 (równoległy do bocznych krawędzi słupka). Na górnej, płasko ściętej części, ryt prostego krzyża greckiego.

Znak graniczny. Luboradz (niem. Lobris), pow. jaworski

Obraz
usytuowany przy zachodniej krawędzi wzgórza na południe od wsi, ok. 500 m na południe w linii prostej od zabudowań pałacu, ok. 100 m na południowy zachód od domniemanego miejsca usytuowania dawnej szubienicy. piaskowiec; 35 x 18 x 19 cm datacja: XVII-XVIII w. słupek o przekroju nieregularnego czworoboku zwężającego się ku górze. Od strony zachodniej ryt litery N (11 x 10 cm), prawdopodobnie odnoszącej się do właścicieli Luboradza, rodziny von Nostitz.

Wrocławska klatka wariatów

Obraz
Kara wystawienia drobnych przestępców na widok publiczny w metalowej klatce stosowana była za błahe przewinienia. Wrocławska klatka wariatów wybudowana została na rynku w 1575 r. Przypominała w kształcie zachowaną do dziś metalową klatkę w słowackiej Levočy (Lewoczy). Obiekt był wykonany u podstawy z kamienia, a w górnej części z metalu, do jego wnętrza prowadził otwór zamykany metalowymi drzwiczkami ryglowanymi zapewne kłódką. Wrocławska klatka wariatów (błaznów) musiała być znacznych rozmiarów, skoro 28 kwietnia 1585 r. do metalowej klatki trafiło na kilka godzin jedenastu czeladników wystawionych jak podkreślono na drwiny i pośmiewisko, ponieważ podczas mszy grali w karty. Natomiast 7 kwietnia 1603 r. postawiono w niej jednorazowo dwunastu, a następnego dnia aż osiemnastu chłopców, którzy podczas Świąt Wielkanocnych, w czasie porannego kazania na wrocławskich ulicach – „walczyli ze sobą jako wrogowie”, a więc można przypuszczać, że doszło wówczas do bijatyki. Nie jest znana całkowit

Łoże sprawiedliwości

Obraz
W gestii władz miejskich leżało zadbanie o właściwe wyposażenie izby tortur oraz więzienia, w którym przebywali oskarżeni od chwili zatrzymania, przez okres procesu sądowego, który odbywał się przed miejscowymi ławnikami, aż do czasu wykonania wyroku. Łoże sprawiedliwości było najczęściej stosowanym narzędziem tortur, którego obecność odnotowano niemal we wszystkich izbach tortur w większości państw europejskich. W oławskich księgach rachunkowych pod zapiskiem z grudnia 1680 r. wyszczególniono, że wypłacono rzemieślnikom kwotę 5 talarów i 23 groszy za wykonanie nowej ławy do tortur (Folterbanck). Rozciąganie odbywało się ręcznie, za pomocą kołowrotka, obsługiwanego przez kata lub jego pomocników. Wobec leżącego na ławie oskarżonego można było użyć dodatkowych tortur, np. przypalania. Zaprezentowany na zdjęciu egzemplarz łoża pochodzi ze zbiorów Muzeum Kryminalnego w mieście Rothenburg ob der Tauber (fot. D. Wojtucki).  Najważniejsza literatura: T. Maciejewski, Narzędzia tortur, sądów b