Zwierciadło Saskie (Sachsenspiegel) stanowiło niezwykle popularny zbiór prawa używany w średniowieczu oraz okresie nowożytnym do końca XVIII i pocz. XIX w. Powstał on w I poł. XIII w (1215-1235). Jego autorem był ławnik sądowy Eike von Repkow (1180?-1233?).  Zbiór dotyczył prawa ziemskiego i lennego, w tym prawa karnego oraz procesowego. Był on również używany wraz z Weichbildem magdeburskim w prawie miejskim.  Dzięki systematycznemu układowi oraz zawartości merytorycznej, w szybkim czasie Zwierciadło Saskie stało się podstawowym źródłem prawa dla terenów, gdzie obowiązywało prawo saskie. Tworzone były również jego lokalne przeróbki jak np. prawo ziemskie wrocławskie z 1356 r. czy księga prawna Środy Śląskiej z ok. 1335 r. W średniowiecznej Polsce popularne były łacińskie wersje Zwierciadła autorstwa Konrada z Opola (1272-1292) oraz Konrada z Sandomierza (ok. 1359). W 1535 r. swojej edycji łacińskiej opatrzonej glosą dokonał krakowski prawoznawca Mikołaj Jaskier. Natomiast w 1...

Zbiór prawny powstały w 1566 r. zawierający przepisy prawa chełmińskiego. To ostatnie było powstałą w XIII w. przeróbką prawa magdeburskiego. W I poł. XVI w. szlachta Prus Królewskich razem z mieszczaństwem, podjęła wysiłki w celu skodyfikowania prawa prowincji, co zaowocowało trzema poważnymi projektami: rewizją lidzbarską z 1566 r., nowomiejską z 1580 i toruńską (zwaną również gdańską) z 1594 r. Ostatecznie żadna z nich nie uzyskała mocy zbioru powszechnie obowiązującego. Tym nie mniej, wszystkie z nich były stosowane w praktyce sądowej.  Prawu karnemu poświęcono w Rewizji lidzbarskiej księgę V. Obejmuje ona zarówno ogólne, jak i szczegółowe instytucje prawa karnego materialnego, jak i procesowego. W głównej mierze jej twórcy oparli się w tym miejscu na prawie karnym zawartym w kodeksie Der alte Kulm (Prawo Starochełmińskie).  Rewizja lidzbarska była wykorzystywana w praktyce sądowej miast stosujących prawo chełmińskie. Lokalizacja: Biblioteka Narodowa; dostęp online:  ...

Zbiór prawny powstały w 1580 r. zawierający przepisy prawa chełmińskiego. To ostatnie było powstałą w XIII w. przeróbką prawa magdeburskiego. W sumie powstały trzy rewizje tego prawa tj. lidzbarską z 1566 r., nowomiejską z 1580 i toruńską (zwaną również gdańską) z 1594 r. Ostatecznie żadna z nich nie uzyskała mocy zbioru powszechnie obowiązującego. Rewizja nowomiejska była drugą i popularną wersją prawa chełmińskiego. W XVII w. doczekała się ona wydania w języku polskim przez Pawła Kuszewica.  Prawu karnemu poświęcono w Rewizji nowomiejskiej księgę V. Podobnie jak w przypadku poprzednich zbiorów prawa chełmińskiego obejmuje ona zarówno ogólne, jak i szczegółowe instytucje prawa karnego materialnego, jak i procesowego. W głównej mierze jej twórcy oparli się w tym miejscu na prawie karnym zawartym w kodeksie Rewizji lidzbarskiej.  Rewizja nowomiejska była wykorzystywana w praktyce sądowej miast stosujących prawo chełmińskie, zaś wersja P. Kuszewica w szczególności w miastach, w ...

Łacińskie wydanie Zwierciadła Saskiego (Sachsenspiegel) opracowane przez krakowskiego prawoznawcę Mikołaja Jaskiera (1504-1560?). Źródło to stanowiło obok Weichbildu magdeburskiego (Ius municipale Magdeburgense, Das Sächsische Weichbildrecht), najważniejsze źródło prawa niemieckiego.  Pomimo, iż wersja M. Jaskiera nie była pierwszym wydaniem tego kodeksu na ziemiach polskich, to podobnie jak z jego tłumaczeniem Weichbildu, Zwierciadło Jaskiera uzyskało od króla Zygmunta I Starego w 1535 r. moc powszechnie obowiązującą.  W 1581 r. Zwierciadło Saskie M. Jaskiera przetłumaczył na język polski lwowianin Paweł Szczerbic, ułatwiając tym samym jego stosowanie na terenach Korony.  W praktyce sądowej, w zakresie prawa karnego sądy powoływały się zarówno na Weichbild, jak i Zwierciadło Saskie. Lokalizacja: Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, sygn. XVI.F.4491; dostęp online: Dolnośląska Biblioteka Cyfrowa,  https://www.dbc.wroc.pl/dlibra/publication/13029/edition/115...

Łacińskie wydanie Weichbildu magdeburskiego (Ius municipale Magdeburgense, Das Sächsische Weichbildrecht) opracowane przez krakowskiego prawoznawcę Mikołaja Jaskiera (1504-1560?). Źródło to stanowiło uzupełnienie dla innego zbioru prawa zwyczajowego, tj. Zwierciadła Saskiego (Sachsenspiegel).  Tematyka Weichbildu oscylowała wokół problematyki magdeburskiego prawa miejskiego. Pomimo, iż wersja M. Jaskiera nie była pierwszym wydaniem tego kodeksu na ziemiach polskich, to właśnie ona uzyskała od króla Zygmunta I Starego moc powszechnie obowiązującą. W późniejszym czasie Weichbild przetłumaczył na język polski lwowianin Paweł Szczerbic, ułatwiając tym samym jego stosowanie na terenach Korony.  W praktyce sądowej, w zakresie prawa karnego sądy powoływały się zarówno na Weichbild, jak i wcześniejsze Zwierciadło Saskie. Lokalizacja: Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, sygn. XVI.F.4490; dostęp online: Dolnośląska Biblioteka Cyfrowa,  https://www.dbc.wroc.pl/dlibra/pub...

Zbiór prawny powstały w 1594 r. zawierający przepisy prawa chełmińskiego. To ostatnie było powstałą w XIII w. przeróbką prawa magdeburskiego. W sumie powstały trzy rewizje tego prawa tj. lidzbarską z 1566 r., nowomiejską z 1580 i toruńską (zwaną również gdańską) z 1594 r. Ostatecznie żadna z nich nie uzyskała mocy zbioru powszechnie obowiązującego. Rewizja toruńska, zwana również gdańską była ostatnią i najdoskonalszą pod wieloma względami z wszystkich zbiorów prawa chełmińskiego. W XVIII w. doczekała się ona druku w Gdańsku. Jego autorem był Michał Krzysztof Hanow (1695-1773).  Prawu karnemu poświęcono w Rewizji toruńskiej księgę V. Podobnie jak w przypadku poprzednich zbiorów prawa chełmińskiego obejmuje ona zarówno ogólne, jak i szczegółowe instytucje prawa karnego materialnego, jak i procesowego. W głównej mierze jej twórcy oparli się w tym miejscu na prawie karnym zawartym w kodeksie Rewizji nowomiejskiej, a więc pośrednio sięgnęli również do Der alte Kulm (Prawo Starochełmińs...

Wydany w 1506 r. w Krakowie przez kanclerza wielkiego koronnego Jana Łaskiego zbiór obowiązujących w Polsce przywilejów, konstytucji sejmowych oraz zbiorów prawnych. Zawierał on przepisy prawa, w tym z zakresu prawa niemieckiego tj. teksty Zwierciadła Saskiego i Weichbildu Magdeburskiego. Jego ukazanie się wpłynęło pozytywnie na proces ujednolicania prawa w Polsce.  W 1535 r. łacińskie tłumaczenie Zwierciadła oraz Weichbildu opublikował krakowianin Mikołaj Jaskier. Jego dziełom król Zygmunt I Stary nadał charakter powszechnie obowiązujący. Następnie, w 1581 r. lwowski syndyk Paweł Szczerbic wydał polskie tłumaczenie w/w dzieł. Lokalizacja: Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, sygn. XVI.F.4654; dostęp online w Dolnośląskiej Bibliotece Cyfrowej:  https://www.dbc.wroc.pl/dlibra/publication/12601/edition/11032 [dostęp 10.09.2023 r.] Okres chronologiczny: Nowożytność Typ zabytku: Druk Stan zachowania: Dobry Surowiec: Papier Funkcja zabytku: Zbiór prawny wykor...

Wydane w 1769 r. dzieło sędziego z Chełmna (Prusy Królewskie) Jakuba Antoniego Czechowicza (1681-1747). Była to niezwykle udana kompilacja chełmińskiego prawa karnego materialnego oraz procesowego. Prawo chełmińskie było powstałą w XIII w. odmianą prawa magdeburskiego. W zakresie prawa karnego przewidywało ono zbliżone rozwiązania prawne co jego magdeburski wzór.   Opierając się na dziełach innych, poczytnych autorów, praktyce własnej oraz – szerzej – polskiej - J. Czechowicz omówił najważniejsze zagadnienia prawa karnego. Jego materię podzielił na XIX tytułów, zaś te ostatnie na poszczególne artykuły.   Dzieło zostało wydane już po śmierci autora.   Było ono wykorzystywane w praktyce sądowej miast wykorzystujących prawo magdeburskie. Lokalizacja: Biblioteka Jagiellońska, syg. 7645 II; dostęp online:  https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/doccontent?id=479291 [dostęp 10.09.2023 r.] Okres chronologiczny: Nowożytność Typ zabytku: Druk Stan zachowania:...