P. Kuszewic, Prawa chełmienskiego poprawionego y z łacińskiego ięzyka na polski przetłumaczonego xiąg pięciąro, ku pospolitemu pożytkowi przez Pawła Kuszewica z Chełmna, Poznań 1697

Zbiór prawny powstały w 1580 r. zawierający przepisy prawa chełmińskiego. To ostatnie było powstałą w XIII w. przeróbką prawa magdeburskiego. W sumie powstały trzy rewizje tego prawa tj. lidzbarską z 1566 r., nowomiejską z 1580 i toruńską (zwaną również gdańską) z 1594 r. Ostatecznie żadna z nich nie uzyskała mocy zbioru powszechnie obowiązującego. Rewizja nowomiejska była drugą i popularną wersją prawa chełmińskiego. W XVII w. doczekała się ona wydania w języku polskim przez Pawła Kuszewica. 

Prawu karnemu poświęcono w Rewizji nowomiejskiej księgę V. Podobnie jak w przypadku poprzednich zbiorów prawa chełmińskiego obejmuje ona zarówno ogólne, jak i szczegółowe instytucje prawa karnego materialnego, jak i procesowego. W głównej mierze jej twórcy oparli się w tym miejscu na prawie karnym zawartym w kodeksie Rewizji lidzbarskiej. 

Rewizja nowomiejska była wykorzystywana w praktyce sądowej miast stosujących prawo chełmińskie, zaś wersja P. Kuszewica w szczególności w miastach, w których językiem kancelaryjnym był język polski.

Lokalizacja: PAN Biblioteka Kórnicka, sygn.11861; dostęp online: https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/show-content/publication/edition/404362?id=404362 [dostęp 19.10.2023 r.]

Okres chronologiczny: Nowożytność

Typ zabytku: Druk

Stan zachowania: Bardzo dobry

Surowiec: Papier

Funkcja zabytku: Zbiór prawny wykorzystywany w praktyce sądowej

Powiązana literatura

1. Groth A., Rewizja lidzbarska prawa chełmińskiego z 1566 r., „Słupskie Studia Historyczne, 1993, s. 13-33.
2. Hanow M., Jus Culmense ex ultima revision oder Das vollständige Culmische Recht, Gdańsk 1767.
3. Prawo Starochełmińskie 1584 (1394), red. W. Maisel i Z. Zdrójkowski, przekł. A. Bzdęga, A. Gaca, Toruń 1985.
4. Rewizja lidzbarska prawa chełmińskiego. Pomniki prawa, wyd. A. Groth, Koszalin 1997.
5. Rewizja nowomiejska prawa chełmińskiego 1580 (1814) zwana także Jus Culmense Emendatum lub Jus Culmense Polonicum, przekł. I. Malinowska-Kwiatkowska, J. Sondel, Toruń 1993.
6. Zdrójkowski Z., Zarys dziejów prawa chełmińskiego (1233-1862): studium z okazji siedemsetpięćdziesięciolecia wydania przywileju chełmińskiego oraz lokacji miast Chełmna i Torunia, Toruń 1983.