Rewizja Lidzbarska prawa chełmińskiego (Ius culmense emendatum et correctum cum formula regiminis et iudiciorum Curlandiae et transactionibus inter Poloniae et Daniae reges.)

Zbiór prawny powstały w 1566 r. zawierający przepisy prawa chełmińskiego. To ostatnie było powstałą w XIII w. przeróbką prawa magdeburskiego. W I poł. XVI w. szlachta Prus Królewskich razem z mieszczaństwem, podjęła wysiłki w celu skodyfikowania prawa prowincji, co zaowocowało trzema poważnymi projektami: rewizją lidzbarską z 1566 r., nowomiejską z 1580 i toruńską (zwaną również gdańską) z 1594 r. Ostatecznie żadna z nich nie uzyskała mocy zbioru powszechnie obowiązującego. Tym nie mniej, wszystkie z nich były stosowane w praktyce sądowej. 

Prawu karnemu poświęcono w Rewizji lidzbarskiej księgę V. Obejmuje ona zarówno ogólne, jak i szczegółowe instytucje prawa karnego materialnego, jak i procesowego. W głównej mierze jej twórcy oparli się w tym miejscu na prawie karnym zawartym w kodeksie Der alte Kulm (Prawo Starochełmińskie). 

Rewizja lidzbarska była wykorzystywana w praktyce sądowej miast stosujących prawo chełmińskie.

Lokalizacja: Biblioteka Narodowa; dostęp online: https://polona.pl/item-view/71a6a876-db32-481a-bcd1-0ff978cda63a?page=0 [dostęp 10.09.2023 r.]

Okres chronologiczny: Nowożytność

Typ zabytku: rękopis

Stan zachowania: Dobry

Surowiec: Papier

Funkcja zabytku: Zbiór prawny wykorzystywany w praktyce sądowej

Powiązana literatura

1. Groth A., Rewizja lidzbarska prawa chełmińskiego z 1566 r., „Słupskie Studia Historyczne, 1993, s. 13-33.
2. Hanow M., Jus Culmense ex ultima revision oder Das vollständige Culmische Recht, Gdańsk 1767.
3. Prawo Starochełmińskie 1584 (1394), red. W. Maisel i Z. Zdrójkowski, przekł. A. Bzdęga, A. Gaca, Toruń 1985
4. Rewizja lidzbarska prawa chełmińskiego. Pomniki prawa, wyd. A. Groth, Koszalin 1997.
5. Rewizja nowomiejska prawa chełmińskiego 1580 (1814) zwana także Jus Culmense Emendatum lub Jus Culmense Polonicum, przekł. I. Malinowska-Kwiatkowska, J. Sondel, Toruń 1993.
6. Zdrójkowski Z., Zarys dziejów prawa chełmińskiego (1233-1862): studium z okazji siedemsetpięćdziesięciolecia wydania przywileju chełmińskiego oraz lokacji miast Chełmna i Torunia, Toruń 1983.