Allgemeines Gesetz über Verbrechen und derselben Bestrafung, Wien 1787

Allgemeines Gesetz über Verbrechen und derselben Bestrafung (Powszechny kodeks karny o zbrodniach i karach; popularnie Józefina) był zbiorem prawa karnego powstałym z inicjatywy władcy austriackiego Józefa II Habsburga (1741-1790). Wydany on został w 1787 r., zastępując obowiązującą dotychczas, mocno krytykowaną z uwagi na utrzymanie wielu instytucji Costitutio Criminalis Carolina Terezjanę (Theresiana) z 1768 r. 

Józefina zawierała 264 paragrafy dotyczące wyłącznie prawa karnego materialnego. Podzielona była na dwie części. Pierwsza regulowała cięższe przestępstwa karne tj. kryminalne, druga zaś lżejsze, przestępstwa karne polityczne. W trzech pierwszych rozdziałach zawarto przepisy ogólne. W dalszych, szczegółowo uregulowano materię czynów zabronionych. 

W porównaniu do Terezjany, Józefina stanowiła istotny postęp w zakresie techniki tworzenia prawa oraz samej nauki austriackiego prawa karnego. Zrezygnowano z w niej z instytucji analogii oraz ściśle powiązano przestępstwo i karę za nie z regulacją ustawową (co wyłączyło możliwość arbitralnych wyroków sądowych), nie uwzględniono różnic w odpowiedzialności karnej uzależnionej od kondycji społecznej, zindywidualizowano odpowiedzialność karną, czy też większą uwagę zwrócono na okoliczności popełnienia czynu zabronionego przez danego sprawcę. Jednocześnie przyjęto w niej wiele postulatów Oświecenia oraz humanitaryzmu. Miało to znaczenie m.in. dla zastąpienia kary śmierci karą pozbawienia wolności. Jednocześnie utrzymano w Józefinie wiele dawnych instytucji (np. karalność samobójstwa, kary cielesne, kary na honorze). Nie zmienia to jednak faktu pozytywnego wpływu tego zbioru na prawo karne w kontekście okresu, w którym on powstał. 

Na terenie monarchii habsburskiej Józefina obowiązywała do jej zastąpienia przez tzw. Franciszkanę z 1803 r. (Stafgesetz uber Verbrechen und schwere Polizeiubertretungen; Księga Ustaw na Zbrodnie i Ciężkie Policyjne Przestępstwa). Wcześniej, bo już w 1797 r. Józefina przestała obowiązywać na terenach polskich (Galicja Zachodnia). Tam, wprowadzono niejako na próbę Ustawę karną dla Galicji Zachodniej, która posłużyła w opracowaniu Franciszkany.

Lokalizacja: Dostęp online: https://www.digitale-sammlungen.de/de/view/bsb10394362?page=8,9 [dostęp 20.12.2022 r.]

Okres chronologiczny: Nowożytność

Typ zabytku: Druk

Stan zachowania: Bardzo dobry

Surowiec: Papier

Funkcja zabytku: Zbiór prawny wykorzystywany w praktyce sądowej

Powiązana literatura

1. Maciejewski T., Historia powszechna ustroju i prawa, Warszawa 2011.
2. Maciejewski T., Historia ustroju i prawa sądowego Polski, Warszawa 2017.
3. Salmonowicz S., Prawo karne oświeconego absolutyzmu. Z dziejów kodyfikacji karnych przełomu XVIII-XIX w., Toruń 1966.

---

Allgemeines Gesetz über Verbrechen und derselben Bestrafung, Wien 1787

The General Code of Criminal Procedure and Punishments (Josephine) was a code of criminal law created on the initiative of the Austrian ruler Joseph II Habsburg (1741-1790). It was issued in 1787, replacing the code of 1768, which had been heavily criticized for maintaining many institutions of Costitutio Criminalis Carolina.

Josephine contained 264 paragraphs relating exclusively to substantive criminal law. It was divided into two parts. The first regulated more serious criminal offenses, while the second regulated lighter, political criminal offenses. The first three chapters contained general provisions. In further parts, the matter of prohibited acts was regulated in detail.

Compared to the code of 1768, the Josephine constituted a significant advance in the field of law-making techniques and the science of Austrian criminal law itself. It abandoned the institution of analogy and closely linked the crime and punishment for it with statutory regulation (which excluded the possibility of arbitrary court sentences), did not take into account differences in criminal liability depending on social condition, individualized criminal liability, or paid more attention to the circumstances of the prohibited act. At the same time, it adopted many postulates of the Enlightenment and humanitarianism, for example by replacing the death penalty with imprisonment. At the same time, many old institutions were maintained in the Josephine (e.g. the punishability of suicide, corporal punishment, honor punishment). However, this does not change the fact of the positive influence of this code on criminal law in the context of the period in which it was created.

In the Habsburg Monarchy, the Josephine was in force until it was replaced by the code of 1803 (Stafgesetz uber Verbrechen und schwere Polizeiubertretungen; Book of Laws on Crimes and Serious Police Offenses). Earlier, in 1797, Josephine ceased to apply in Polish territories (Western Galicia). There, Criminal Law for Western Galicia was introduced, which was used in the development of the code of 1803.

• Location: Online access: https://www.digitale-sammlungen.de/de/view/bsb10394362?page=8,9 [accessed 20.12.2022]
• Chronological period: Modern period
• Type of monument: Print
• Condition of preservation: Very good
• Material: Paper
• Function of monument: Legal code used in court practice

The most important literature:

1. Maciejewski T., Historia powszechna ustroju i prawa, Warszawa 2011.
2. Maciejewski T., Historia ustroju i prawa sądowego Polski, Warszawa 2017.
3. Salmonowicz S., Prawo karne oświeconego absolutyzmu. Z dziejów kodyfikacji karnych przełomu XVIII-XIX w., Toruń 1966.