Znak graniczny. Wigancice (niem. Weigelsdorf), pow. ząbkowicki – Szklary (niem. Gläsendorf), pow. nyski

  • słup graniczny usytuowany na miedzy na wschód od Biskupiego Lasu, ok. 1000 m na południowy-wschód od Wigancic, na granicy powiatów ząbkowickiego i nyskiego
  • granit; słup o nieregularnej bryle przypominającej graniastosłup z daszkowatym zwieńczeniem (wys.175 cm). Szerokość 37 cm (na ścianie z inskrypcją), głębokość 28 cm (u szczytu na ścianie z pastorałem) i 53 cm (u dołu na ścianie z pastorałem)
  • ok. 1290-1320
  • na trzech bokach ryte inskrypcje i symbole:
    Ściana północna: uproszczone wyobrażenie pastorału
    Ściana wschodnia: wykonana kapitałą inskrypcja w trzech rzędach oddzielonych podwójną linią TM / SC / IOHIS będącą skróconym zapisem sformułowania Termini Sancti Iohannis. Ostanie litery z inskrypcji TM[I] oraz SC[I] niewidoczne z powodu uszkodzenia obiektu lub braku miejsca na ich wykonanie
    Ściana południowa: znak ukośnego krzyża
    Ściana zachodnia: gładka

  • Jeden z sześciu zachowanych podobnych obiektów wyznaczających północno-zachodnią granicę kasztelanii nysko-otmuchowskiej. Według P. Bretschneidera ustawione zostały w okresie między 1290 r. (po zakończeniu sporu ks. Henryka IV Probusa z biskupem Tomaszem II), a 1319 r., gdy zmarł biskup Henryk z Wierzbnej, który jako pierwszy zaczął używać tytułu książęcego. Z kolei T. Dunin-Wąsowicz wyznaczenie granicy powiązała z działalnością legata papieskiego Filipa z Fermo i jego wyrokiem, jaki zapadł w 1282 r. w sporze między wrocławskim księciem a biskupem oraz nabyciem przez biskupa wrocławskiego pełnych praw książęcych (ius ducale) na obszarze nysko-otmuchowskim w 1290 r. P. Bretschneider podał zasłyszaną informację, że w XIX w. kamień został czasowo zakopany przez właściciela pola z powodu odbywających się manewrów woskowych, a po ich zakończeniu ponownie ustawiony

    Pełny ekran 

    Powiązana literatura

    1. P. Bretschneider, Termini Sancti Johannis. Eine Untersuchung über die ältesten Grenzsteine des Breslauer Bistumlandes, “Schlesische Geschichtsblätter”, Jg. 1925, Nr. 3, s. 38-46
    2. T. Dunin-Wąsowicz, Lapides terminales na Śląsku w XIII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. XVIII, 1970, nr 1, s. 3-25

    Border sign. Wigancice (German: Weigelsdorf), Ząbkowice district – Szklary (German: Gläsendorf), Nysa district
    • Border sign located on the border, east of Biskupi Las, approx. 1000 m south-east of Wigancice, on the border of Ząbkowice and Nysa districts
    • Granite; irregularly shaped column resembling a prism with a roof-shaped top (height 175 cm). Width 37 cm (on the wall with the inscription), depth 28 cm (at the top on the wall with the crosier) and 53 cm (at the bottom on the wall with the crosier)
    • Ca. 1290-1320
    • There are engraved inscriptions and symbols on three sides:
      Northern wall: simplified representation of a crosier
      Eastern wall: inscription made in capitals in three rows separated by a double line TM / SC / IOHIS, which is a shortened version of the phrase Termini Sancti Iohannis. The last letters of the inscription TM[I] and SC[I] are not visible due to damage to the object or lack of space to make them
      Southern wall: sign of a diagonal cross
      Western wall: smooth

    • One of six preserved similar objects marking the north-western border of the castellany of Nysa-Otmuchów. According to P. Bretschneider, they were set between 1290 (after the end of the dispute between Prince Henry IV Probus and Bishop Thomas II) and 1319, when Bishop Henry of Wierzbna, who was the first to use the title of prince, died. In turn, T. Dunin-Wąsowicz linked the marking of the border with the activity of the papal legate Philip of Fermo and his verdict, which was issued in 1282 in the dispute between the Prince of Wrocław and the bishop, and the acquisition by the Bishop of Wrocław of full ducal rights (ius ducale) in the Nysa-Otmuchów area in 1290. P. Bretschneider reported the information he had heard that in the 19th century the stone was temporarily buried by the owner of the field due to the military maneuvers taking place, and after their completion it was set up again.

    The most important literature:

    1. P. Bretschneider, Termini Sancti Johannis. Eine Untersuchung über die ältesten Grenzsteine des Breslauer Bistumlandes, “Schlesische Geschichtsblätter”, Jg. 1925, Nr. 3, pp. 38-46
    2. T. Dunin-Wąsowicz, Lapides terminales na Śląsku w XIII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, XVIII, 1970, nr 1, pp. 3-25

    Komentarze

    Popularne posty z tego bloga

    Szubienica. Chełmsko Śląskie, gmina Lubawka

    Znak graniczny. Chrościna (niem. Falkenau), pow. nyski

    Krzyż kamienny. Damianowice, powiat wrocławski