Piec do palenia czarownic (niem. Hexenofen, Feuerofen)

        Piec do palenia czarownic to urządzenie, które miało powstać w Nysie, na fali procesów o czary do jakich doszło między 1639 a 1641 rokiem. W dokumencie z 7 listopada 1639 roku znajdziemy informacje, że do pracy nad tym urządzeniem mają się stawić wszyscy rzemieślnicy, starzy i młodzi, a praca ta nie przyniesie im żadnej ujmy na honorze. Zapis ten związany jest z wierzeniem, że praca na lub przy miejscu straceń przynosiła dyshonor – dlatego też zapewne rzemieślnicy nie chcieli się jej podjąć, stąd ten mający rozwiać wszelkie wątpliwości dokument. Nyski piec miał się znajdować w pobliżu szubienicy (miejsce to zlokalizowano przy drodze do Prudnika, przed Bramą Celną) i murowanego szafotu zw. Rabensteinu, jednak trudno orzec, jak ta budowla mogła wyglądać. W dokumencie mowa jest o uroczystym położeniu cegły pod budowę pieca, więc zapewne jego budulcem była cegła. Takie urządzenia powstawały już na terenie Rzeszy – jeden w miejscowości Zeil k. Bambergu, drugi w Geroldshofen k. Würzburga. Taki piec miał przypominać chlebowy, mieć wysokość około siedmiu do ośmiu stóp, na górze miał być przykryty słomą i drewnem, na dole zamykany żelaznymi drzwiami. Być może zainspirowany nyskim urządzeniem starosta miasta Heřmanovice (niem. Hermannstadt) również rozkazał w 1640 roku wznieść taką budowlę. Piec mógł być rozwiązaniem praktycznym i dobrym pod względem finansowym. Była to oszczędność czasu – w tym samy czasie można było przeprowadzić egzekucje wielu osób, jak i finansów –można go było używać wielokrotnie, więc nie trzeba było za każdym razem budować stosu. Informacje o użyciu tego urządzenia można znaleźć w kronice proboszcza nyskiego Jana Feliksa Padewitza, który zanotował, że w 1651 roku w piecu 42 kobiety. 

[Karolina Wojtucka]

Powiązana literatura

  1. K. Lambrecht, Hexenverfolgung und Zauberprozesse in den schlesischen Territorien, Köln/Weimar/Wien 1995.
  2. D. Wojtucki, Kat i jego warsztat pracy na Śląsku, Górnych Łużycach i w hrabstwie kłodzkim od początku XVI do połowy XIX wieku, Warszawa 2014, s. 382-390.
  3. K. Wutke, Hexenofen, [w:] „Zeitschrift des Vereins für Geschichte und Alterthum Schlesiens” Nr. 26 (1892), s. 427-428.

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Constitutio Criminalis Theresiana oder der [...] Majestät Maria Theresia […] peinliche Gerichtsordnung, Wien 1769.

KARA KUNY

Góry Szubieniczne koło Domanic