Kamienny krzyż upamiętniający zastrzelonego kata w Jeseníku (Czechy)

        Związanym z katowską profesją pomnikiem jest przechowywany dziś w Muzeum w Jeseníku kamienny krzyż wystawiony po zabójstwie (zastrzeleniu) miejscowego kata Michaela Waxmanna. Tenże interesujący zabytek został odnaleziony około roku 1901 podczas prac polowych w okolicy jeseníckiej fary. W pobliżu miejsca znalezienia, na budynku nr 9 przy ulicy Tovární umieszczona została pamiątkowa tablica z tekstem przypominających zamordowanie kata, w czasie trwania wojny trzydziestoletniej. Pierwotnie inicjały przedstawione na krzyżu w starszej literaturze wiązane były błędnie z osobą Martina Wagnera. Ostatnie badania przeprowadzone przez Romana Musila dowiodły jednak, iż inicjały M.W. należy łączyć nie z Martinem Wagnerem, jak domniemano w starszej literaturze przedmiotu, a Michaelem Waxmanem (Wachsman, Wagksman). Wagner w żadnych źródłach dotyczących miasta nie występuje jako kat, a zamiast niego pojawił się w dokumentach z dnia 20 września 1623 r. dotyczących przejęcia katowni niejaki Michael Waxman, którego inicjały pasują do wyrytych na krzyżu. 
Kamienny pomnik o wymiarach 65x70x10 cm obecnie przechowywany jest w piwnicach miejscowego muzeum mieszczącego się w tzw. Wodnej Twierdzy, gdzie mieści się także wystawa dotycząca procesów o czary. Zdobi go do dziś czytelna jeszcze inskrypcja:

M W   

GEWESE

NER . SCHARF

RICHTER . VON

DEN. SCHWED

EN . DERSCHOS

SEN. WORDEN

1646

M. W. były kat, został zastrzelony przez Szwedów 1646

Jeseník – kamienny krzyż upamiętniający zastrzelenie w 1646 r. miejscowego kata. Fot. D. Wojtucki.

Jeseník – tablica upamiętniająca dom, w którym według tradycji mieszkał ostatni jesenícki kat, jak i miejsce w pobliżu, którego znaleziono kamienny krzyż. Fot. D.Wojtucki.

Jeseník – dom, w którym według miejscowej tradycji mieszkał kat. Fot. D. Wojtucki.

Jeseník – dom, w którym według miejscowej tradycji mieszkał kat. Fot. D. Wojtucki.

Jeseník – tzw. Wodna Twierdza, obecnie siedziba miejscowego muzeum. Fot. D. Wojtucki.